افشین طباطبایی جامعه شناس و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار فرهنگی قدس آنلاین، با اشاره به اهیمت مقوله انتظار در رشد و اعتلای فرهنگی واخلاقی جامعه، گفت: انتظار معیار ارزش انسان‏هاست؛ آرزوی انسان‏ها، معیار مناسبی برای سنجش میزان رشد و کمال و آگاهی آن­هاست. انتظار نقش مهمی در سازندگی اجتماع و اصلاح فرد و جامعه در زمان غیبت دارد، فضیلت انتظار به­ عنوان یک عبادت، یک احساس و گرایش عرفانی برای هر انسانی، ارزشمند است.

وی دراین باره افزود: معنی انتظار در فرهنگ دهخدا یعنی چشم داشتن به یک تحول، یک رویداد خوب و یک گشایش و یا چشم به‏راه بودن برای آینده‌ای مطابق میل و… باتوجه به این معنا، انتظار مفهومی است که با روح تمامی انسان عجین شده و می‏توان گفت همه­‌ ابناء بشر به نوعی منتظرند؛ روح انتظار وادی امنی است که هرکس وارد آن شود، از آسیب‏، دغدغه‏ و اضطراب‏، آسوده می‏گردد.

استاد جامعه شناسی انتظار را از منظر شیعه اینگونه تشریح نمود: انتظار حلقه اتصال شیعه با معصوم است؛ انتظار معمولا به حالت کسی گفته می‏‌شود که از وضع موجود ناراحت است و برای ایجاد شرایط بهتر تلاش می‌‏کند؛ مسئله انتظار حکومت حق و عدالت مهدی و قیام مصلح جهان در واقع متشکل از  عناصر نفی و اثبات است؛ عنصر نفی همان بیگانگی با وضع موجود است و اثبات خواهان بهتر شدن شرایط؛ هردو قسمت آن سازنده‏ و عامل تحرک و آگاهی و بیداری است، یعنی اگر این دو وجه در روح انسان ریشه بدواند سرچشمه­‌ اعمال دامنه­ دار بسیاری خواهد شد؛ از جمله دوری از ظلم و فساد و حتی مبازره با آن­ها از یک سو، و خودسازی و خودباوری و کسب آمادگی­‌های جسمی و روحی و مادی و معنوی برای شکل گرفتن آن حکومت واحد جهانی و مردمی از سوی دیگر.

افشین طباطبایی درباره شاخص‌های انسان منتظر، گفت: انسان اگر آلوده و ناپاک باشد چگونه می‏تواند منتظر انقلابی باشم که شعله اولش دامان آلودگان را می‌‏گیرد؟ زیرا چگونگی انتظار همواره متناسب با هدفی است که در انتظار آن هستیم؛ چنین تحولی نیازمند عناصر با ارزش انسانی است که بتوانند بار سنگین چنان اصلاحات وسیعی را در جهان بدوش بکشند. این موضوع خود نیاز به بالا بردن سطح اندیشه و آگاهی و آمادگی روحی و فکری برای همکاری در پیاده کردن آن برنامه عظیم است؛ تنگ نظری، کوته­ بینی، کج فکری، حسادت، نفاق و… با روحیه­‌ منتظران سازگار نیست.

وی دراین باره اظهار داشت: منتظران راستین در عین حال باید در اصلاح دیگران نیز بکوشند. زیرا برنامه­‌ عظیم و سنگینی که انتظارش را می‏‌کشند، فردی نیست بلکه کاری گروهی، دسته جمعی و همگانی است؛ انسان منتظر نباید در مفاسد محیط و و آلودگی­‌ها تسلیم شود؛ امید به عفو پروردگار، امید به تغییر وضع موجود، نقطه­‌ عطفی در زندگی او خواهد شد و او را به توقف در مسیر گناه و بازگشت به سوی پاکی و اصلاح می‏کشاند.

این استاد جامعه شناسی وظایف شیعه امیدوار را در زمان انتظار اینگونه توصیف نمود و خاطر نشان کرد: به همین دلیل امید را می‏توان همواره به عنوان عاملی موثر در تربیت افراد فاسد شناخت؛ همچنین مصلحینی که در محیط­‌های فاسد گرفتارند بدون امید نمی‌‏توانند خویشتن را حفظ کنند؛ بی‌تردید مکتب انتظار فرا رفتن از وضع موجود و چشم دوختن به افق آینده موعود است؛ ما به عنوان طلایه ­داران فرهنگ و تمدن اسلامی، با درکی درست و سازنده از فلسفه­‌ انتظار، در عرصه­‌ فرهنگی نیز باید شاهد باروری و شکوفایی شجره­‌ طیبه فرهنگ مهدوی باشیم و راه را برای تحقق این آرمان بزرگ و مقدس هموار کنیم؛ باید به عنوان یک انسان منتظر به افق چنین آینده روشنی چشم بدوزیم.

افشین طباطبایی جامعه شناس و استاد دانشگاه وظایف منتظران را اینگونه توضیح داد که عده‌ای تصور می‌کنند انتظار یعنی عدم توجه به سیاست، اقتصاد و فرهنگ، عدم توجه به ظلم و بی‌عدالتی­. در مکتب انتظار کار منتظران به مراتب سخت‌تر از کار کسانی است که در عصر ظهور خدمت می‌کنند. اولین اصل رهایی انسان از قید خودخواهی‌ها، تملق‌ها، کفر و مظاهر شرک است برای رسیدن به تعالی باید صبور و شکیبا باشد که این صبر و شکیبایی بدون اتحاد همه­‌ آحاد مردم ممکن نمی‌شود.

وی در پایان با تعریف جامعی از انتظار مهدوی افزود: انتظار از یک سو انگیزه‌ای برای حرکت به سمت کمال است و از سوی دیگر نوعی امید به آینده­، ایجاد وضعیت کمال مطلق هنگام ظهور منجی را در ذهن فرد منتظر القا می‌کند.

انتهای پیام/